Wprowadzenie do Doliny Krzemowej i wielkich przedsiębiorców branży

Apple Headquarters in Cuppertino

Siedziba firmy Apple w Cuppertino – Dolina Krzemowa. Źródło: wikipedia.org

W 2018 roku zestawieniu firm o największej kapitalizacji na świecie 5 pierwszych miejsc zajmowały firmy z Doliny Krzemowej: odpowiednio Apple (1 miejsce), Amazon (2), Alphabet – Google (3), Microsoft (4) oraz Facebook (5). Oprócz tego w tym samym miejscu znajduje się kilkanaście tysięcy innych wysoko wycenianych firm, co stawia Dolinę Krzemową na najwyższym miejscu w dziedzinie innowacyjności na świecie.

Dolina Krzemowa podbija świat To tutaj również najszybciej rosną fortuny indywidualne. W tym momencie mieszkają tutaj 74 osoby z majątkiem ponad miliard USD. Na świecie jedynie Hong Kong i Nowy Jork mają więcej miliarderów (ale już Londyn mniej). Biorąc pod uwagę tendencje wzrostową wkrótce DK może zająć pierwsze miejsce. Nasze zajęcia i opowieść będzie o tym, jak niegdyś małe rolnicze miasto San Jose wraz z okolicznym pasem około 70 kilometrów stało się światowym centrum innowacji i nowych technologii. Jak w ogóle do tego doszło? Jacy ludzie za tym stali? Czy możemy to powtórzyć tutaj w Polsce?

Zanim przedstawimy barwne postacie Doliny Krzemowej, a także pokażemy jak się możemy inspirować na nich, odpowiemy sobie na pytania najważniejsze dla naszego projektu – jak to co się dzieje tam wpłynie na nas, naszych bliskich i rynek pracy i dlaczego w ogóle warto się tym interesować. Jutro zaczyna się dziś, a najważniejszą cechą obecnego rynku pracy jest triumf technologii we wszystkich sferach życia (w tym przede wszystkim na rynku pracy).

Celem naszego szkolenia online będzie uświadomienie Wam (uczestnikom), że świat się zmienia i nic co było przedtem nie będzie takie same – zarówno na rynku pracy jak i w życiu codziennym. Nowy świat będzie inny, dlatego musimy się przygotować na zmianę które następuje. Celem całego bloku szkoleniowego jest podjęcie przez uczestników refleksji nad własnym rozwojem zawodowym w kontekście możliwości związanych z rynkiem IT i digitalizacją. Klucze do odpowiedzi na te pytania znajdziemy właśnie w Dolinie Krzemowej, tam powstają technologie jutra.

Raporty wielorakich instytucji, począwszy od Ministerstwa Edukacji Norwegii, brytyjskich think-tanków, jak również uczelni wskazują, że między 50 do 70% zawodów jest zagrożonych automatyzacją w najbliższej dekadzie (częściową lub kompletną). Widzimy to już powoli dzisiaj, kiedy np.: kasjerki w osiedlowym sklepie są zastępowane kasami samoobsługowymi. Jednakże lista zawodów zagrożonych jest bardzo długa, na początek będą to proste prace fizyczne oraz biurowe, które bardzo łatwo jest zastąpić komputerami. Lecz nawet profesjonaliści jak prawnicy, czy księgowe również staną się ofiarami digitalizacji.

Nie znaczy to, że pracy nie będzie – praca jak najbardziej będzie, jednakże będzie inna i będzie wymagała innych kompetencji – przede wszystkim związanych z ICT – technologiami informacyjno – komunikacyjnymi. Nie są to nagłe zmiany, świat idzie w tym kierunku już od czasów powojennych. To wtedy USA zdało sobie sprawę, że wygranie wojny było możliwe dzięki nowym technologiom opartym na liczeniu, miało w tym zasługi wielu znanych matematyków w tym Alan Turing czy genialny Polak Stanisław Ulam. To oni byli jednymi z pionierów pracy nad wielozadaniową maszyną do liczenia, czyli komputerem.

Komputer pozwala upraszczać procesy i od tej pory zadania, które zajmowały wiele dni lub lat człowiekowi mogą zostać wykonane w bardzo krótkim czasie. W USA testowano ostatnio skuteczność prawników w wyszukiwaniu błędów w umowach prawnych kontra komputer. To komputer okazał się znacznie szybszy i skuteczniejszy (mniej błędów). Przewaga komputerów będzie rosła, związane są z tym dwa nowe trendy: sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe. Zapamiętajcie te terminy, powrócimy do nich w następnych modułach.

Zacznijmy od wysłuchania bardzo ważnej postaci – Steva Jobsa podczas przemówienia dla absolwentów Stanford University. W przemówieniu tym powie on o strachu przed zmianą i dlaczego warto podążać własną drogą.

Prawda, że motywujące? Przemowa Steva jest od lat w czołówce najbardziej motywujących filmów do zmiany zawodowej. Steve Jobs jest twórcą Apple, największej firmy świata. Wrócimy jeszcze do niego. Nawet jak go nie znacie, to spotkaliście się z jego produktami, począwszy od Ipadów, telefonów Apple, myszki komputerowej (której nie wynalazł, ale skomercjalizował), czy nawet filmu animowanego Toy Story! Film ten oddaje ducha przedsiębiorczości Doliny Krzemowej.

Bootstrapping to bardzo ważne słowo w historii amerykańskiej przedsiębiorczości. Niestety nie ma polskiego odpowiednika, a szkoda, bo bootstrapping jest bardzo istotnym terminem do zrozumienia jak rozwijały się biznesy w Dolinie Krzemowej. Najłatwiej można to przełożyć na język polski, jako organizowanie się przy użyciu minimalnych zasobów lub samofinansowanie się przy najmniejszych zasobach.

Bootstrapping pokazuje amerykańskie marzenie biznesowe tzw. „from rags to riches” (pol. od łachmanów do bogactwa). Jeśli odwiedzicie Doline Krzemową to standardową wycieczką jest „wycieczka po garażach”. Niemal wszystkie największe firmy technologiczne powstały przy minimalnych zasobach (nieraz było to kilkaset USD) w garażach (np. Apple, Hewlett Packard), w pokojach akademików (np. Facebook), czy w piwnicach (Ebay).

O ile w XIX i XX wieku najistotniejszy był kapitał finansowy, to w XXI wieku najistotniejszy jest kapitał ludzki i społeczny. Za chwile do nich wrócimy i porozmawiamy trochę o nich. Na razie ważny byście zapamiętali, że brak funduszy obecnie nie utrudnia zakładania firm nawet o wartości miliardów USD. Zresztą mamy już też takie firmy w branży IT w Polsce Praktycznie żadna z najważniejszych firm, które powstały w Dolinie Krzemowej nie posiadała kapitału. Miała jednak pomysł i kreatywność twórców.

Weźmy na przykład braci Collison z pochodzenia Irlandczyków. Ich start-up STRIPE do przelewów finansowych obecnie jest wyceniany na 9.2 miliarda USD. Ostatnio Bloomberg napisał o nich artykuł, zatytułowany „jak 7 linijek kodu zamienić w 9.2 miliarda USD”. Ich jedynym kapitałem była wiedza, często podstawowe umiejętności kodowania i znajomość IT. Jest to branża, w której obecnie najłatwiej można uzyskiwać godne zarobki, a nawet stworzyć firmy bez posiadania kapitału.

Blisko co drugi Amerykanin w ciągu życia będzie prowadził chociaż raz własną działalność gospodarczą. W Polsce będzie to jedna na dziesięć osób. Przedsiębiorczość w Internecie to najszybciej rozwijający się sektor na świecie. Dlaczego więc i wy oraz Wasi bliscy nie mogli by skorzystać z tej szansy? Popatrzmy po krótce na kilka ciekawych firm z Doliny Krzemowej, które szturmem podbijały świat, mimo bardzo prostego pomysłu.

Zacznijmy od firmy UBER. Jest to aplikacja do przewozów samochodem, założona przez Travisa Kallanicka, który był sfrustrowany cenami i funkcjonowaniem rynku taxi w San Francisco. Czy wiesz, że dzisiaj wartość firmy UBER (aplikacji) jest dwukrotnie wyższa od firmy FORD – producenta samochodów? Uber jest wyceniany na około 90 miliardów USD a FORD na 44 miliardy? Jak myślicie jak to możliwe, że rynek wycenia wyżej aplikacje internetową, niż producenta aut z ponad 100 letnią historią?

Bill Gates

Znany wszystkim Bill Gates jest twórcą firmy Microsoft. Już jako student wspólnie ze swoim przyjacielem Paulem Allenem (współzałożycielem Microsoft) rozumieli jak istotne będzie wejście komputerów na rynek masowy. Ich szansa przyszła kiedy pojawił się pierwszy komputer osobisty – Altair 8800. Gdy tylko przeczytali o tym w prasie, ruszyli przez USA do twórcy komputera Eda Robertsa z ofertą stworzenia pierwszego opragromowanie – Microsoft Basic. Bill Gates i Paul Allen już w 1974 zobaczyli niszę, której nikt wtedy jeszcze nie dostrzegał, a która okazała się bardzo istotna. Widać to szczególnie dzisiaj. Uważali, że największy biznes w IT będzie związany z oprogramowaniem (ang. Software), a nie z produkcją sprzętu (ang. Hardware).

Dzisiaj ich przewidywania się spełniają. Z punktu widzenia rynku pracy, wiele najlepszych i najbardziej płatnych miejsc pracy na całym świecie jest w rynku produkcji oprogramowania na komputery. Jest to rynek, który ciągle rośnie do dziś. Warto odczytywać trendy. Aktywność komputerowa Billa Gatesa (tak samo jak wielu innych ważnych postaci Doliny Krzmowej w tym Steva Jobsa) związana jest początkowo z klubami hobbystycznymi.

Gates (jak również Jobs) należeli do słynnego Homebrew Computer Club, czyli hobbystycznego klubu, gdzie co tydzień spotykali się członkowie przy herbacie (stąd nazwa) i omawiali różne nowości związane z dopiero co powstającym rynkiem komputerów i oprogramowania. Wiele osób tworzących firmy z DK wyrobiło w sobie pasje do komputerów.

W ramach działania Homebrew Computer Club, 19-letni Gates po stworzeniu oprogramowania Microsoft Basic, napisał „List Otwarty do Hobbystów”, gdzie skrytykował piractwo związane ze swoimi programami. Lecz w liście tym, podobnie jak w listach Bezosa z 1999 widać, że osoby te miały bardzo dobre umiejętności przewidywania przyszłości na przykładzie trendów. 

” Większość hobbystów wie, że kradnie oprogramowanie (piratuje). Dlaczego tak jest, że za komputer płacimy, a oprogramowanie to coś czym dzielimy się za darmo? Kogo obchodzi czy programiści dostaną za to pieniądze?” Bill Gates, “List do Hobbystów”, 1976

Koniec listu okazał się proroczy, patrząc na dalsze istnienie Microsoftu oraz samego Billa Gatesa: Ostatnie zdanie listu z 1976 roku brzmi:

„Nic nie ucieszyło by mnie bardziej, niż możliwość zatrudnienia 10 programistów i zalania rynku moim dobrym oprogramowaniem”.” Bill Gates, “List do Hobbystów”, 1976

19-letni Bill Gates przewidział wagę oprogramowania. Do dziś programiści są jednym z najbardziej poszukiwanych zawodów na świecie.

Steve Jobs

Inna osobą, która stała się ikoną przedsiębiorczości w Dolinie Krzemowej jest Steve Jobs. Steve Jobs stworzył wraz z kolegą Steve Wozniak największą firmę świata – Apple. Apple dało nam wiele produktów, które stały się ikonami na całym świecie. Obejrzyjmy film o Steve Jobse i fenomenie Apple”.

Film pokazuje początki Doliny Krzemowej i drogę od garażu do największej firmy świata – Apple.

Jack Tramiel (właśc. Jacek Trzmiel)

Commodore oraz Atari przewodziły w latach 80-tych w sprzedaży tanich komputerów do użytku domowego i gier. Także w Polsce w czasach komunizmu, komputeryzacja oraz istniejące giełdy komputerowe masowo handlowały oprogramowaniem na Atari i Commodore. Jack Tramiel mimo braku majątku, dzięki pomysłowości, stworzył od zera potężne firmy komputerowe. Niewiele brakowało, a nabył by firmę Apple (Steve Jobs pracował oniegdaj w Atari).

Travis Kallanick

Travis Kallanick studiował informatykę, a na pomysł wpadł przy okazji gdy zauważył, że opłaty taksówkarskie są bardzo wysokie. Postanowił połączyć przez aplikacje osoby które chcą wozić innych oraz potencjalnych klientów.

Tworząc swoją firmę nie posiadał praktycznie kapitału własnego, musiał nawet zamieszkać z rodzicami na kilka lat. Jego najważniejszym kapitałem była wiedza i przedsiębiorczość. Stworzenie aplikacji nie było skomplikowane informatycznie, liczyła się świeżość pomysłu. Dzisiaj firma UBER należy do bardziej znaczących firm technologicznych w Dolinie Krzemowej

Co sprawia, że UBER jest wyceniany wyżej niż FORD? Rynek patrzy na potencjał wzrostu, obecnie firmy technologiczne są najbardziej obiecujące dla inwestorów, gdyż mają jasną przyszłość, nie można być tego pewnym w przypadku np.: samochodów nie autonomicznych. Większość startupów ma jeszcze jedną ważną walutę, czyli DANE, DANE, DANE. W obecnych czasach dostęp do danych jest kluczowy. Firma jak np. Facebook może nie pobierać żadnych opłat od użytkowników, a mimo to ze względu na ogromne bazy danych jest w pierwszej piątce najbogatszych firm na świecie. To reklamodawcy są klientem głównym klientem facebooka, nie użytkownicy.

Jeff Bezos

Cechą charakterystyczną biznesów Jeffa Bezosa jest orientacja biznesów na kliencie. Jego podejście sprawia, że firma Amazon od początku swojego istnienia stara się udoskonalić styl działania dla klienta. Klienci są zachęcani do składania skarg i zażaleń, a wiele z nich od początku firmy było czytanych przez samego Bezosa.’’’ Motto Bezosa to:

„Kiedy będę miał 80 lat czy będę żałował odejścia pracy z Wall Street? Nie. Czy będę żałował przegapienia początków internetu? Tak” Jeff Bezos

Jego firma Amazon charakteryzuję się bardzo wysokim stopniem konkurencyjności, zarówno zewnętrznej, jak również co ciekawe wewnętrznej. Jeff Bezos pozwala wewnętrznym zespołom konkurować na wyniki pracy, jednocześnie może być w firmie wiele konkurencyjnych zespołów. Zespoły, które działają słabiej są automatycznie zwalniane. W ten sposób Amazon wprowadza zasadę ciągłej konkurencyjności i sprawia, że brak jest zastoju w działaniach firmy.

Firma działa nowocześnie i stara się wprowadzać innowacje związane ze sztuczną inteligencją na co dzień. Ostatnio w prasie pojawiły się informacje, że w firmie Amazon dokonywane są zwolnienia pracowników na podstawie jedynie decyzji komputera (bez udziału człowieka). Mimo, że firma zaprzeczyła tym zarzutom, przyznała że logarytmy komputerowe są bardzo ważne w jej działaniu. Tak jak dla wielu firm z Doliny Krzemowej „dane są najważniejsze”.

Elon Musk

Jedną z ciekawszych postaci obecnie w Dolinie Krzemowej jest Elon Musk. Przedsiębiorca z Doliny Krzemowej jest współwłaścicielem najbardziej imponujących firm związanych z działaniem na styku najnowocześniejszych technologii w ludzkości.

Jego najważniejsze firmy to Tesla (producent elektrycznych samochodów, pracujący mocno nad autonomicznymi modelami samochodów), SpaceX (prywatny operator lotów kosmicznych, który celuje w loty kosmiczne na Mars w ciągu najbliższych 10 lat), czy również The Boring Company (twórca HyperLoopa, czyli superszybkiej kolei podziemniej).

Elon Musk jest uważany, za największego wizjonera w Dolinie Krzemowej, a obecnie praca w jego firmach jest najbardziej prestiżowa, ze względu na wyzwania nad którymi pracuje (loty kosmiczne, samochody autonomiczne itp.).

Elon Musk wierzy w tzw. teorie symulacji, uważa że świat jest pewnym rodzajem gry komputerowej, w której uczestniczą ludzie. Tego typu poglądy są dość popularne w Dolinie Krzemowej.

Mark Zuckerberg

Następną istotną postacią związaną z Doliną Krzemową jest Mark Zuckerberg, twórca i współwłaściciel firmy Facebook. Obecnie pełni on również funkcję prezesa tej organizacji, należącej do 5 największych firm na świecie.

Mark Zuckerberg już od dziecka zajmował się hobbystycznie programowaniem. Jego ojciec od dziecka dbał by syn pobierał korepetycje z programowania, dlatego już jako dziecko stworzył komunikator, który pozwalał ojcu wysyłać wiadomości ze swojego biura dentystycznego do domu.

Już rozpoczynając studia na Harvardzie na wydziale technik komputerowych oraz psychologii, miał „łatkę” cudownego dziecka programowania. Podczas pobytu na studiach rozpoczął również pierwsze eksperymenty z portalami społecznymi, m.in. stworzył portal FaceMash, który pozwalał tworzyć ranking popularności studentów na podstawie zdjęć. Uczelnia zablokowała portal już po 4 dniach.

Na pomysł Facebooka naprowadzili go bracia Winklevoss, którzy wynajęli Marka Zuckerberga do stworzenia portalu społecznościowego dla studentów Harvardu. Mark stworzył portal, jednakże zachował własnośc dla siebie.

Bracia Winklevoss następnie podali Marka Zuckerberga do sądu, gdzie uzyskali pewne odszkodowanie, jednak nie miało ono znaczenia przy porównaniu do wartości firmy Facebook. Na osłodę los sprawił, że kilka lat później sami stali się miliarderami, tym razem w momencie trendu inwestycji w portale kryptowalut, który przez pewien czas istniał w Dolinie Krzemowej.

Facebook z kilkoma miliardami kont, jest obecnie największym operatorem danych osobowych na świecie, co pozwala mu zarabiać pieniądze na reklamach, zarówno biznesowych, jak i politycznych, społecznościowych itp.

Facebook wpisuje się w listę firm technologicznych związanych z mediami społecznościowymi, które odnosiły ogromny sukces, wśród nich możemy wymienić między innymi: Snapchat, Youtube, Tic-Toc, Instagram i wiele innych. Firmy te opierają się na modelu darmowego członkostwa, a zarabiają na treściach i na reklamach. Tym samym to reklamodawcy są ich największymi klientami. Media społecznościowe są efektem ataków prasy i polityków ze względu na kontrowersje związane z ochroną danych osobowych.

Dolina Krzemowa jako klaster

Dolina Krzemowa jest przykładem klastera, czyli skoncentrowanej przestrzennie grupy przedsiębiorstw pochodzących z tego samego lub podobnych sektorów, oplecionych siecią powiązań. Dolina Krzmowa nie jest jedynym takim klasterem, innym przykładem może być np. Dalton, miasto w USA, które kontroluje 70% branży dywanów na świecie. A wszystko zaczęło się od jednej szwaczki…

Nie musimy szukać daleko. Łódź w czasach „Ziemi Obiecanej” była jednym z najważniejszych producentów w branży włókienniczej na świecie. Nagromadzenie firm podobnej branży w jednym regionie zwiększa jego konkurencyjność, gdyż:

  • Wysoki poziom wiedzy specjalistów zatrudnionych w regionie (kapitał ludzki);
  • Powiązania między czołowymi firmami i rynkami (kapitał społeczny);
  • Dostęp do unikalnego know-how i szybkie nadążanie za innowacjami i nowościami na danym rynku;

 

W następnym module 2 skupimy się na tym czym są nowe firmy technologiczne – startupy, będziemy nadal kontynuować refleksje nad przedsiębiorczością.

Kategorie: Moduły